Waarom veilig werken op hoogte?
Als je er over nadenkt is het eigenlijk best logisch!

Valgevaar is een van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongevallen. Alleen al in de bouw vallen hierdoor jaarlijks 10 tot 30 doden, enkele honderden raken jaarlijks gewond. Daarnaast zijn er ontelbare bijna ongevallen en lichte ongevallen die niet worden gemeld. (inspectie SZW)

De wet schrijft voor dat er ten minste valbeveiliging toegepast moet worden bij een hoogte verschil van 2,5M. Ook bij een kleiner hoogte verschil van 2,5M kunnen valbeveiligingsmiddelen nodig zijn, bijvoorbeeld bij dreigend gevaar (gespiest worden als je valt, in een machine vallen etc.).

Helaas worden de gevaren op hoogte vaak onderschat zo kun je gemakkelijk uitglijden, verstappen of je evenwicht verliezen. Het ligt niet altijd aan jezelf ook een duw van vallend of schuivend materiaal kan voldoende zijn voor een val. De belangrijkste oorzaken van vallen zijn: geen leuning, openingen niet afgedekt, geen beveiligde toegang maar ook onjuist gebruik van beschermingsmiddelen. Het kan ook jou gebeuren. Juist als mensen geconcentreerd aan het werk zijn, kijken ze niet altijd waar ze hun voeten zetten. En als je professioneel werkt hoeft dat ook niet.. De kans op een handicap of de dood is groot bij een val van hoogte. Neem dus geen risico!

Veilig werken doe je uiteraard voor jezelf, een ongeluk zit immers in een klein hoekje. Daarnaast heeft de inspectie SZW aangekondigd meer te gaan controleren en kunnen boetes oplopen tot  €18.000,-! 

Hoe veilig werken op hoogte?
Om veilig te werken op hoogte is het verstandig een aantal stappen te doorlopen. De onderstaande stappen zijn gebaseerd op de Arbeidshygiënische strategie. Deze strategie is er op gebaseerd een zo veilig mogelijke werkomgeving te creëren waarin bij voorkeur de veiligheidsmaatregelen zijn gebaseerd op preventie.

Bepaal aan de hand van een Risico Inventarisatie & Evaluatie welke werkmethode het beste past bij de situatie. Neem daarbij de volgende aspecten in acht:

Optie 1: Bron aanpak
Is het daadwerkelijk nodig om op hoogte te werken? kan glas bijvoorbeeld ook gewassen worden met een telescoopische stok? Of kan inspectie gebeuren door een drone? Op die manier is het bijvoorbeeld niet nodig om op hoogte te werken.

Optie 2: Collectieve maatregelen
Is het mogelijk een reling/hekwerk te plaatsen, vangnetten of dakrandbeveiliging die iedereen op de werkplek kan beveiligen tegen vallen?

Optie 3: Gebruik PBM’s
Mochten de bovenstaande optie’s niet mogelijk zijn dan gaat men over tot het gebruik van Persoonlijke beschermingsmiddelen zoals HarnasGordels, valbeveiliging, lijnen etc. De wet zegt hierover “Toegangs- en positioneringstechnieken met lijnen worden alleen gebruikt onder omstandigheden waarin uit de risico-inventarisatie en -evaluatie, blijkt dat het werk veilig kan worden uitgevoerd en waarin het gebruik van andere, veiliger arbeidsmiddelen redelijkerwijs niet mogelijk is.” 

Plan Van Aanpak & Risico Iventarisatie & Evaluatie

Voor alle werkzaamheden is een Risico inventarisatie en evaluatie verplicht. Bij het werken in risicovolle omgevingen zoals tijdens werkzaamheden op hoogte is een dergelijke RI&E extra belangrijk. In een RI&E worden de Risico’s van de werkzaamheden in kaart gebracht en ga je vervolgens op zoek naar een beheersmaatregel om de risico’s zo klein mogelijk/ beheersbaar te maken. In het ‘Plan van aanpak’ word vervolgens de werkwijze beschreven

In onderstaand voorbeeld gaan we er vanuit dat je middels de arbeidshygiënische strategie uit gekomen bent op gebruik van persoonlijke valbeveiliging. In de RI&E en het PVA moeten in ieder geval de volgende onderdelen voorkomen:

Wat zijn de risico’s
     – Risico’s verbonden aan de werkzaamheden
     – Risico’s verbonden aan de moeilijk bereikbare werkplaats
     – Risico’s voor derden
     – Mogelijk vallende objecten
     – Scherpe randen etc.
Wat is de prioriteit en het effect van de risico’s en hoe word het risico kleiner/beheersbaar?
Bouw veiligheden in zodat de risico’s kleiner worden en het effect beheersbaar/aanvaardbaar.
Welke technieken worden toegepast?
     – Werkplek beperking (mogelijk met bijv. de Petzl ASAP set).
     – Gebruik van valbeveiliging d.m.v. een valbeveiliginsgsleeflijn.
     – Gebruik van valbeveiliging d.m.v. lijnen i.c.m. een valstop apparaat.
     – Gebruik van valbeveiliging i.c.m. positionering (met bijv. de Telecom set).
     – Gebruik van toegangs en positioneringstechnieken met lijnen (Rope Access).
Welke materialen zijn er nodig voor het werk. 
Er zijn talloze mogelijkheden, laat u adviseren zodat u de juiste en flexibele materialen aanschaft.
Bezit het personeel voldoende kennis en ervaring om de technieken toe te passen en de materialen juist te gebruiken? 
Onjuist gebruik van beschermingsmiddelen is een belanrijke oorzaak van vallen. Er zal in veel gevallen een training veilig werken op hoogte nodig zijn om een gewenst kennisniveau te behalen.
Is een veilige en snelle evacuatie / redding gewaarborgd? 
Gezien de werkzaamheden vaak op moeilijk bereikbare plaatsen uitgevoerd moeten worden is dit ook vaak een uitdaging voor BHV of hulpdiensten, deze zijn hier niet altijd op toegerust. Het gespecialiseerde hoogtereddingsteam van de brandweer kan in veel gevallen niet binnen 15 minuten ter plaatsen zijn, zelfredzaamheid is dus geboden. Zorg dus ten alle tijden dat een evacuatie / reddingsplan, voldoende materiaal en opgeleide mensen beschikbaar zijn voor een eventuele evacuatie of redding. (De petzl Rescue set kan eventueel voorzien in een simpele pick off redding).

Conclusie:
Het is belangrijk om over risico’s en de werkwijze na te denken. Gezien kennis en ervaring belangrijk is om hier goede afwegingen in te maken zijn wij uiteraard bereid u hierbij te helpen. Wij ondersteunen u graag met uw RI&E, en adviseren u over de benodigde technieken en materialen.

Daarnaast trainen wij desgewenst u en uw personeel om veilig op hoogte te kunnen / mogen werken. In samenwerking met Ropetech.nl leveren wij eventueel een team ervaren Rope Access Technicians om de werkzaamheden voor u uit te voeren.

Rechten en plichten volgens de Arbowet

Werkgever:
– Verplicht tot het voeren van arbobeleid
– Verplicht Risico’s te inventariseren en evalueren
– Verplicht voor te lichten over risico’s
– Dient veiligheidsinstructies en instructies juist gebruik PBM’s verzorgen
– Dient gevaar voor derde te voorkomen
– Deskundige BHV organisatie

Werknemer:
– Dient veiligheidsinstructies op te volgen
– Dient zorg te dragen voor eigen veiligheid en die van derde
– Dient veiligheidsmiddelen op de juiste wijze te gebruiken

Conclusie
Volgens de wet dienen de werkgever en werknemer zorg te dragen voor een veilige werkomgeving voor zichzelf en derde. Werkgever facciliteert en voert arbobeleid, werknemer voert uit volgens veiligheidsinstructies en door gebruik van juiste PBM’s.

Het is dus zo dat indien niet word voldaan aan bovenstaande zowel de Werkgever als werknemer strafbaar kunnen worden bevonden. Indien de werkgever aantoonbaar aan zijn verplichtingen heeft gedaan maar de werknemer nalatig is door het niet gebruiken van PBM’s zal de werkgever in geval van een ongeval vaak ‘zijn handen er vanaf trekken’. 

Professioneel en veilig werken op hoogte, als je er over nadenkt best logisch!

Meer informatie:
Lees ook eens de folder VWOH van de inspectie SZW.
Arboportaal Werken op hoogte
Arbobesluit art. 3.16 – Voorkomen valgevaar
Arbobesluit art. 7.23c – Werken op hoogte met behulp van lijnen.
Arbobesluit art 8 – Persoonlijke beschermingsmiddelen

Copyright VeiligEnProfessioneelOpHoogte.nl – Ropetech.nl
Ondanks de zorg die besteed word aan de informatie op de website kan het zijn dat er toch een onvolledigheid of dergelijke in geslopen is. Er kunnen dan ook geen rechten worden ontleend aan dit artikel. Foutje gespot? meld het ons.